Deze week zag ik de film ‘Retour en Bourgogne’ van Cédric Klapisch. Een portret van Jean, Jérémie en Juliette, twee broers en een zus die na de dood van hun vader samen de familiewijngaard erven. Een erfenis met een zwart randje want om de erfbelasting te voldoen moet een deel verkocht worden. Geen van drieën is in staat om de anderen uit te kopen en daarmee zijn ze tot elkaar veroordeeld.
Jean, de oudste broer, heeft tien jaar eerder de Bourgogne en de druk van zijn vader achter zich gelaten. Na een wereldreis heeft hij een nieuw leven opgebouwd in Australië. Maar net zoals de wijnranken zeer diep wortelen in het ‘terroir’, geldt dat ook voor Jean. Dus ook al beweert hij geen barst meer om de grond te geven, de wijze waarop hij zich met passie stort op het helpen van Juliette toont het tegendeel. Je kunt je geboortestreek ontvluchten maar ‘ontwortelen’ is veel moeilijker en pijnlijker.
Een jaar lang volgt de film het ritme van de seizoenen en de werkzaamheden in de wijngaard. Klapisch laat zien dat de ambachtelijke wijnbouw een ware kunst is. Je ziet de handmatige pluk, het selectief snoeien, de keuzes voor het moment van oogsten en bottelen en Jean en Juliette die met hun voeten de druiven pletten in de vaten. Deze scène komt misschien ongeloofwaardig over maar uit eigen ervaring weten we dat dit in de Bourgogne écht nog gebeurt.
Ode aan Bourgondische wijn
‘Retour en Bourgogne’ schetst een goed beeld van de Bourgondische wijnbouw. Dat is niet zo vreemd: Jean Marc Roulot die in de film de stoïcijnse Marcel speelt, is naast acteur ook wijnboer. Hij herschreef de dialogen zodat hij in Beaune niet uitgelachen zou worden; het moest wel kloppen! De film is gedraaid op zijn eigen domein in Meursault. Bijzonder is dat de acteurs in ieder seizoen hun agenda moesten vrijmaken voor een nieuwe shoot in de wijngaard. De natuur dicteert, net als in de film, de planning.
Het resultaat is een prachtige film; een ode aan familie, wijn, keuzes maken en je eigen weg vinden. De hoofdrolspelers tillen de film naar topniveau maar een extra hoofdrol is weggelegd voor het decor. Sinds twee jaar zijn de Bourgondische wijngaarden UNESCO-werelderfgoed. Een terechte status zo laat ‘Retour en Bourgogne’ zien.
